فهرست مطالب
پریاپیسم چیست؟
نعوظ بدون جریان خون مناسب اتفاق نمی افتد. به طور معمول وقتی مردی تحریک می شود، شریان های لگن و آلت تناسلی او شل و منبسط می شوند و خون بیشتری به بافت های اسفنجی آلت تناسلی می رسانند. در همان زمان، دریچههای وریدها بسته میشوند و خون را در آن ناحیه به دام میاندازند و باعث نعوظ میشوند. پس از پایان تحریک، دریچه های سیاهرگ باز می شوند، خون به بیرون می ریزد و آلت تناسلی به حالت معمول خود باز می گردد.
پریاپیسم یک نعوظ مداوم و معمولاً دردناک است که بیش از چهار ساعت طول می کشد و بدون تحریک جنسی رخ می دهد. این وضعیت زمانی ایجاد می شود که خون در آلت تناسلی به دام می افتد و قادر به تخلیه نیست. اگر این عارضه بلافاصله درمان نشود، می تواند منجر به زخم و اختلال نعوظ دائمی شود. پریاپیسم می تواند در تمام گروه های سنی از جمله نوزادان رخ دهد. با این حال، معمولاً مردان در دو گروه سنی مختلف دچار این مشکل می شوند: بین سنین ۵ تا ۱۰ سال و ۲۰ تا ۵۰ سال.
در اینجا ما گزینه های درمانی و همچنین برخی از علل شایع تر پریاپیسم را بررسی می کنیم. در مورد علائم و انواع پریاپیسم نیز اطلاعاتی داده خواهد شد.
انواع پریاپیسم
دو نوع اصلی وجود دارد:
پریاپیسم کم جریان یا ایسکمیک: این نوع، زمانی اتفاق می افتد که خون در اتاقک های نعوظ به دام می افتد. در بیشتر مواقع، هیچ علت مشخصی وجود ندارد، اما ممکن است بر مردان مبتلا به بیماری سلول داسی شکل، لوسمی (سرطان خون) یا مالاریا تأثیر بگذارد. این بیماران اگر فوراً تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است در ادامه منجر به زخم و اختلال نعوظ دائمی (ED) شود.
پریاپیسم با جریان بالا یا غیر ایسکمیک: این نوع نادرتر از نوع کم جریان است و معمولاً درد کمتری دارد و اغلب زمانی اتفاق میافتد که آسیب به آلت تناسلی یا ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد، به نام پرینه، شریان را پاره میکند که مانع از حرکت طبیعی خون در آلت تناسلی میشود.
علائم بیماری پریاپیسم
علائم این بیماری بسته به اینکه پریاپیسم کم جریان یا پر جریان را تجربه می کنید متفاوت است. اگر پریاپیسم کم جریان دارید، ممکن است :
پریاپیسم کم جریان یا ایسکمیک می تواند به یک وضعیت عود کننده تبدیل شود. هنگامی که علائم شروع می شود، نعوظ غیر ارادی ممکن است فقط برای چند دقیقه یا مدت کوتاهی ادامه داشته باشد. با گذشت زمان، این نعوظ ها بیشتر می شوند و زمان بیشتری طول می کشند. در پریاپیسم با جریان بالا، برخی از علائم مشابه پریاپیسم جریان کم است. تفاوت اصلی این است که درد با پریاپیسم جریان بالا رخ نمی دهد.
علل پریاپیسم
شرایط مختلف بر نحوه جریان خون در داخل و خارج آلت تناسلی تأثیر می گذارد. این اختلالات و بیماری ها عبارتند از:
داروها: برخی از داروها می توانند بر اعصاب بدن، از جمله آلت تناسلی، تأثیر بگذارند. به طور معمول، این اعصاب شریانهایی را که آلت تناسلی را تامین میکنند، گشاد میکنند، و به آن اجازه میدهند تا آب شود و نعوظ پیدا کند.
داروهای تجویزی که ممکن است بر جریان خون آلت تناسلی تأثیر بگذارد عبارتند از:
- داروهایی برای اختلال نعوظ
- داروهای ضد افسردگی
- مسدود کننده های آلفا
- داروها برای اختلالات اضطرابی
- رقیق کننده های خون
- هورمون درمانی
- داروها برای اختلال نقص توجه و بیش فعالی
آسیب به نخاع یا ناحیه تناسلی: آسیب به شریان آلت تناسلی می تواند با آسیب به آلت تناسلی یا پرینه رخ دهد و می تواند از گردش یا تخلیه خون جلوگیری کند. این یک علت شایع پریاپیسم غیر ایسکمیک است.
کم خونی داسی شکل: گلبول های قرمز غیرطبیعی شکل می توانند باعث انسداد شریان آلت تناسلی و در نتیجه پریاپیسم شوند. “تقریبا ۴۲ درصد از بزرگسالان مبتلا به کم خونی داسی شکل در نهایت به پریاپیسم مبتلا می شوند.”
سرطان ها: در موارد نادر، پریاپیسم می تواند با انواع خاصی از تومورهای سرطانی رخ دهد، به خصوص اگر در شریان آلت تناسلی یا تامین عصب اختلال ایجاد کنند و باعث انسداد شوند.
اختلالات خونی: به ندرت، برخی از بیماری های خونی می توانند باعث پریاپیسم شوند. به ویژه تالاسمی، لوسمی مزمن و مولتیپل میلوما با پریاپیسم مرتبط است.
مواد مخدر: استفاده از برخی مواد مخدر تفریحی با پریاپیسم همراه است، از جمله کریستال مت، ماری جوانا، کوکائین و اکستازی.
علل دیگر عبارتند از:
- نیش عنکبوت بیوه سیاه و نیش عقرب
- مسمومیت با مونوکسید کربن
- اختلال متابولیسم
- اختلال عصبی
تشخیص و آزمایشات
پریاپیسم چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص پریاپیسم معمولاً با یک تاریخچه پزشکی دقیق و معاینه فیزیکی شروع می شود. پزشک اندام تناسلی و کشاله ران را برای یافتن الگوی سفتی و اینکه آیا آسیبی در این نواحی رخ داده است یا خیر چک می کند. گاهی برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر، آزمایش های تشخیصی در دستور کار قرار داده می شود. روال این کار به شرح زیر است:
اندازه گیری گاز خون
این روش شامل قرار دادن یک سوزن در آلت تناسلی و جمع آوری نمونه خون است. اگر نمونه نشان داد که خون در آلت تناسلی شما از اکسیژن محروم است، شما پریاپیسم با جریان کم دارید. اما اگر نمونه خون قرمز روشن را نشان داد، شما پریاپیسم با جریان بالا دارید.
آزمایشات خون
از آنجایی که پریاپیسم می تواند ناشی از سایر بیماری ها و اختلالات خونی باشد، پزشک ممکن است نمونه خونی برای بررسی سطح گلبول های قرمز و پلاکت ها نیز جمع آوری کند. این می تواند به پزشک در تشخیص اختلالات خونی، سرطان ها و کم خونی سلول داسی شکل کمک کند.
تست سم شناسی
پریاپیسم با سوء مصرف مواد مخدر همراه است، بنابراین پزشک ممکن است نمونه ادرار را برای یافتن دارو در بدن آزمایش کند.
سونوگرافی
پزشکان از سونوگرافی برای اندازه گیری جریان خون در آلت تناسلی استفاده می کنند. این آزمایش همچنین به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا تروما یا آسیب علت اصلی پریاپیسم است یا خیر.
عوارض پریاپیسم
برای افرادی که نعوظ به مدت ۴ ساعت یا بیشتر داشته اند، بسیار مهم است که به دنبال مراقبت های اورژانسی فوری باشند. خون محبوس شده در آلت تناسلی، اکسیژن ندارد، به این معنی که بافت آلت تناسلی از اکسیژن محروم است و ممکن است آسیب ببیند یا حتی از بین برود.
بدون درمان سریع، آسیب دائمی عصبی و اختلال نعوظ ممکن است رخ دهد.
آسیب بافتی می تواند ۴ تا ۶ ساعت پس از اختلال شروع شود، بنابراین مهم است که از تأخیر در اقدام به درمان اورژانسی خودداری کنید. هر گونه آسیب به بافت حساس آلت تناسلی دائمی است و غیر قابل برگشت است.
درمان
درمان پریاپیسم به نوع و علت آن بستگی دارد. پزشک یک ارزیابی انجام می دهد و تصمیم می گیرد که آیا پریاپیسم از نوع ایسکمیک است و یا غیر ایسکمیک و علت احتمالی آن چیست.
اگر آلت تناسلی کمتر از ۴ ساعت نعوظ داشته باشد، داروهای ضداحتقان برای کاهش جریان خون به آلت تناسلی میتوانند در کاهش نعوظ مؤثر باشند. اگر نعوظ ۶-۴ ساعت طول بکشد، معمولاً درمان دارویی مؤثر است. گزینه های درمانی عبارتند از:
آسپیراسیون: آلت تناسلی با دارو بی حس می شود و توسط پزشک یک سوزن برای تخلیه خون انباشته شده وارد می شود. این روش معمولاً منجر به تسکین سریع درد و تورم می شود.
داروها: برای پریاپیسم کم جریان، پزشک می تواند داروهایی به نام آلفا آگونیست ها را به آلت تناسلی شما تزریق کند. آنها رگهای خونی را باریک میکنند، خون کمتری به ناحیه وارد میکنند و تورم را کاهش میدهند. ممکن است بتوانید به جای تزریق، قرص مصرف کنید.
انسداد شریان: پزشک رگ خونی را که باعث این مشکل شده است مسدود می کند، این روش به نام آمبولیزاسیون شریانی است. پزشکان گاهی از آن برای پریاپیسم با جریان بالا استفاده می کنند.
بستن شریان: هنگامی که یک شریان پاره شده باعث پریاپیسم می شود، پزشک برای بستن آن عمل جراحی انجام می دهد که به آن بستن جراحی می گویند. این نیز برای پریاپیسم جریان بالا مورد استفاده است.
شانت جراحی: این گذرگاهی است که جراح در آلت تناسلی ایجاد می کند تا به خون اجازه تخلیه دهد. این روش برای پریاپیسم جریان کم بهترین است، اما به معنای خطر بالای اختلال نعوظ در آینده است.
کیسه یخ: اگر روی آلت تناسلی یا پرینه استفاده شود، کیسه یخ می تواند تورم و پریاپیسم غیر ایسکمیک را کاهش دهد.
اگر پریاپیسم با جریان بالا دارید، ممکن است نیازی به درمان فوری نباشد. این نوع پریاپیسم اغلب خود به خود از بین می رود. ممکن است پزشک قبل از تجویز درمان، وضعیت شما را بررسی کند. سرما درمانی با کمپرس یخ می تواند نعوظ غیرارادی را از بین ببرد. گاهی اوقات، پزشکان جراحی را برای توقف جریان خون به آلت تناسلی یا ترمیم شریان های آسیب دیده در اثر آسیب به آلت تناسلی پیشنهاد می کنند.
هنگامی که پریاپیسم عود می کند، می توانید با پزشک خود در مورد مصرف داروهای ضداحتقان مانند فنیل افرین (نئو سینفرین) برای کاهش جریان خون به آلت تناسلی نیز صحبت کنید. آنها همچنین ممکن است از داروهای مسدودکننده هورمون یا داروهایی برای اختلال نعوظ استفاده کنند. اگر یک بیماری زیرین باعث پریاپیسم می شود، مانند کم خونی داسی شکل، اختلال خونی یا سرطان، به دنبال درمان مشکل زمینه ای برای اصلاح و جلوگیری از بروز پریاپیسم در آینده باشید.
اگر فکر می کنید به پریاپیسم مبتلا هستید، سعی نکنید خودتان آن را درمان کنید. در عوض، در اسرع وقت مراقبت های اورژانسی دریافت کنید.
نتیجه
اکثر افراد زمانی که به سرعت تحت درمان قرار می گیرند، به طور کامل بهبود می یابند. با این حال، هر چه مراقبت های پزشکی بیشتر به تعویق بیفتد به این امید که خود به خود از بین برود ، خطر اختلال نعوظ دائمی بیشتر می شود.
منابع:
- AlDallal, S., AlDallal, N., & Alam, A. (2016, December 5). Sickle cell-induced ischemic priapism. Cogent Medicine, ۳(۱), ۱۲۶۸۳۵۷
https://www.cogentoa.com/article/10.1080/2331205X.2016.1268357.pdf - Cherian, J., Rao, A. R., Thwaini, A., Kapasi, F., Shergill, I. S., & Samman, R. (2006, February). Medical and surgical management of priapism. Postgraduate Medical Journal, ۸۲(۹۶۴), ۸۹-۹۴
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2596691/ - Levey, H. R., Segal, R. L., & Bivalacqua, T. J. (2014, December 26). Management of priapism: An update for clinicians [Abstract]. Therapeutic Advances in Urology, ۶(۶), ۲۳۰-۲۴۴
https://jhu.pure.elsevier.com/en/publications/management-of-priapism-an-update-for-clinicians-3 - Priapism. (2015, November 5)
https://my.clevelandclinic.org/health/articles/priapism - Priapism – Treatment. (2015, October 2)
http://www.nhs.uk/Conditions/Priapism/Pages/Treatment.aspx - Mayo Clinic Staff. (2016, July, 8). Priapism: Diagnosis
mayoclinic.org/diseases-conditions/priapism/diagnosis-treatment/diagnosis/dxc-20209078 - Mayo Clinic Staff. (2016, July, 8). Priapism: Symptoms and causes
mayoclinic.org/diseases-conditions/priapism/symptoms-causes/dxc-20208950 - Priapism. (2015, November, 5)
my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic_Priapism
نظرات کاربران