روش های کنترل بارداری

هنگام انتخاب مناسب ترین روش پیشگیری از بارداری، بسیاری از فاکتورها باید  مورد توجه زوجین قرار گیرند. این فاکتورها شامل میزان ایمنی، اثربخشی، در دسترس بودن (از جمله در دسترس بودن و مقرون به صرفه بودن) و قابل قبول بودن است. انتخاب داوطلبانه و آگاهانه روش های پیشگیری از بارداری یک اصل اساسی است و مشاوره پیشگیری از بارداری، در صورت لزوم، میتواند یکی از عوامل مهم در استفاده موفقیت آمیز از روش های پیشگیری از بارداری باشد.

در انتخاب روش پیشگیری از بارداری، محافظت مضاعف از خطر همزمان HIV و سایر STD ها نیز باید در نظر گرفته شود. پیشگیری از بارداری هورمونی و آی یو دی در جلوگیری از بارداری بسیار موثر است، اما از STD، از جمله HIV محافظت نمی کند. استفاده مداوم و صحیح از کاندوم لاتکس مردانه خطر ابتلا به عفونت HIV و سایر بیماریهای مقاربتی از جمله عفونت کلامیدیا، عفونت گنوکوکی و تریکومونیازیس را کاهش می دهد.

• روش های برگشت پذیر کنترل بارداری

• پیشگیری از بارداری

آی یو دی

سیستم داخل رحمی  IUD LNG دستگاه کوچکی به شکل T  است که توسط پزشک در داخل رحم قرار می گیرد. هر روز مقدار کمی پروژسترون آزاد می کند تا شما را باردار نکند و بسته به نوع دستگاه  ۳ تا ۶ سال در رحم شما باقی می ماند.  میزان خطا: ۰.۱-۰.۴ ٪. (۱) دستگاه داخل رحمی Copper T IUD هم دستگاه کوچکی است که مانند  LNG داخل رحم قرار می گیرد تا از بارداری جلوگیری کند و می تواند تا ۱۰ سال در رحم شما بماند. میزان خطا: ۰.۸٪ (۱)

ایمپلنت

ایمپلنت یک میله باریک و منفرد است که در زیر پوست بازوی زنان قرار می گیرد. میله حاوی پروژستین است که طی ۳ سال در بدن آزاد می شود. میزان خطا : ۰.۱٪ (۱)

تزریق یا shot 

زنان هر سه ماه از پزشک خود تزریق هایی از هورمون پروژستین را در باسن یا بازو دریافت می کنند که از بارداری آن ها جلوگیری می کند. میزان خطا: ۴٪ (۱)

پیشگیری از بارداری خوراکی 

قرص های ضد بارداری خوراکی ترکیبی حاوی هورمونهای استروژن و پروژستین است که توسط پزشک تجویز می شود و به صورت روزانه مصرف می شود. میزان خطا: ۷٪ (۱)قرص پروژستین برخلاف قرص ترکیبی،(که گاهی اوقات مینی قرص نامیده می شود) فقط حاوی هورمون پروژستین است و توسط پزشک تجویز می شود و هر روز در یک زمان مشخص مصرف می شود. این قرص گزینه خوبی برای زنانی ست که نمی توانند استروژن مصرف کنند. میزان خطا:۷٪ (۱)

وصله یا پچ

این وصله پوستی در ناحیه پایین شکم، باسن یا بالاتنه قرار می گیرد(اما روی پستانها نه). این روش توسط پزشک تجویز می شود و مکانیزم عمل آن این است که هورمونهای پروژستین و استروژن را در جریان خون آزاد می کند. شما باید یک بار در هفته و به مدت سه هفته متوالی یک پچ جدید قرار می دهید. در هفته چهارم، آن را برداشته و بنابراین دوره قاعدگی را خواهید داشت. میزان خطا: ۷٪ (۱)

حلقه پیشگیری از بارداری هورمونی

این حلقه که داخل واژن قرار می گیرد نیز هورمون های پروژستین و استروژن را به داخل خون آزاد می کند. شما باید حلقه را به مدت سه هفته ببندید و آن را برای هفته ای که پریود هستید بیرون بیاورید و سپس یک حلقه جدید ببندید. میزان خطا : ۷٪ (۱)

• روش های مانع

دیافراگم

دیافراگم یا کلاهک دهانه رحم در داخل واژن قرار می گیرد تا دهانه رحم را بپوشاند و  اسپرم را مسدود کند. دیافراگم مانند یک فنجان کم عمق است. کلاهک دهانه رحم یک فنجان انگشت مانند است. قبل از مقاربت جنسی، آنها را با اسپرم کش وارد می کنید تا اسپرم را مسدود یا از بین ببرد.برای نصب باید از طریق پزشک خود اقدام کنید  زیرا دیافراگم ها و کلاهک های گردنی در اندازه های مختلف وجود دارند. میزان خطا : ۱۷٪ (۱)

اسفنج – اسفنج ضد بارداری حاوی اسپرم کش است و در محل قرارگیری واژن در دهانه رحم قرار می گیرد. اسفنج حداکثر تا ۲۴ ساعت کار می کند و باید حداقل ۶ ساعت پس از آخرین اقدام مقاربتی در واژن باقی بماند، در این زمان از آن خارج و دور ریخته می شود. میزان خطا : ۱۴٪ برای زنانی که هرگز بچه دار نشده اند و ۲۷٪ برای زنانی که بچه دار شده اند (۱)

کاندوم مردانه

کاندوم مردانه مانع از ورود اسپرم به بدن زن می شود. توضیحات تفضیلی در مورد انواع کاندوم های موجود در ایران را می توانید در اینجا بخوانید. میزان خطا : ۱۳٪ .(۱)

کاندوم زنانه

کاندوم زنانه که زن آن را می پوشد، مانع از ورود اسپرم به بدن او می شود. این کاندوم را می توانید هشت ساعت قبل از مقاربت جنسی وارد واژن کنید. میزان خطا : ۲۱٪ (۱)

اسپرم کش ها

این محصولات با از بین بردن اسپرم ها کار می کنند و به اشکال مختلفی وجود دارند – کف، ژل، کرم، شیاف یا قرص. و بیش از یک ساعت قبل از مقاربت در واژن قرار می گیرند. باید حداقل شش تا هشت ساعت پس از مقاربت آنها را در جای خود باقی بگذارید. میزان خطا : ۲۱٪ (۱)

• روش های مبتنی بر آگاهی از باروری

روش های مبتنی بر آگاهی از باروری

الگوی باروری شما تعداد روزهای باروری در ماه (توانایی باردار شدن)، روزهای ناباروری و روزهایی است که باروری بعید است، اما ممکن است. اگر چرخه قاعدگی منظمی دارید، هر ماه حدود نه روز با احتمال باروری بالا دارید. اگر نمی خواهید باردار شوید، در این روزها رابطه جنسی نداشته باشید. اگر در روزهایی با میزان درصد باروری پایین رابطه داشته باشید میزان و از روش های پیشگیری استفاده کنید میزان خطا به حداقل ممکن می رسد(۲) میزان خطا: ۲-۲۳٪ (۱)

روش آمنوره شیردهی

برای زنانی که به تازگی بچه دار شده اند و شیردهی می کنند، می توان از روش آمنوره شیردهی (LAM) در صورت داشتن سه شرط به عنوان پیشگیری از بارداری استفاده کرد: ۱- پس از زایمان قاعدگی نداشته باشید ۲-شیردهی تقریباً کامل باشد و ۳- کمتر از ۶ ماه از زایمان کودک گذشته باشد. LAM یک روش موقتی برای جلوگیری از بارداری است و در صورت عدم تحقق هر یک از سه شرط، باید از روش دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده شود.

• پیشگیری از بارداری اضطراری

پیشگیری از بارداری اضطراری یک روش منظم برای جلوگیری از بارداری نیست. پیشگیری از بارداری اضطراری را می توان پس از عدم استفاده از کنترل بارداری در حین رابطه جنسی، یا در صورت عدم موفقیت روش کنترل بارداری، مانند پارگی کاندوم، انجام داد.

IUD مس – زنان می توانند IUD مسی T را در طی پنج روز پس از رابطه جنسی بدون محافظت قرار دهند.

قرص های پیشگیری از بارداری اضطراری – زنان می توانند قرص های پیشگیری از بارداری اضطراری را حداکثر ۵ روز پس از رابطه جنسی بدون محافظت مصرف کنند، اما هرچه قرص ها زودتر مصرف شوند، بهتر عمل می کنند.

• روش های دائمی کنترل بارداری

• پیشگیری از بارداری دائمی زن و مرد

عقیم سازی زنان

بستن لوله : زن می تواند لوله های رحمی خود را ببندد به طوری که اسپرم و تخمک ها نتوانند برای لقاح به یکدیگر برسند. این روش را می توان در بیمارستان یا در یک مرکز جراحی سرپایی انجام داد. این روش بلافاصله موثر است. میزان خطا: ۰.۵٪ (۱)

عقیم سازی مرد

وازکتومی : این یک عمل برای جلوگیری از رفتن اسپرم مرد به آلت تناسلی انجام می شود، بنابراین در انزال او هرگز اسپرم وجود ندارد که بتواند تخمک را بارور کند. این روش به طور معمول در یک مرکز جراحی سرپایی انجام می شود. مرد می تواند همان روز به خانه برود. پس از عمل، مرد باید برای آزمایش شمارش اسپرم و اطمینان از کاهش تعداد اسپرم، به پزشک خود مراجعه  کند. صفر تا صد این روش حدود ۱۲ هفته طول می کشد بنابراین تا زمانی که تعداد اسپرم مرد به صفر برسد از شکل دیگری از کنترل بارداری باید استفاده شود. میزان خطا: ۰.۱۵٪ (۱)

منابع

1. Trussell J, Aiken ARA, Micks E, Guthrie KA. Efficacy, safety, and personal considerations. In: Hatcher RA, Nelson AL, Trussell J, Cwiak C, Cason P, Policar MS, Edelman A, Aiken ARA, Marrazzo J, Kowal D, eds. Contraceptive technology. 21st ed. New York, NY: Ayer Company Publishers, Inc., 2018.
2. Peragallo Urrutia R, Polis CB, Jensen ET, Greene ME, Kennedy E, Stanford JB. Effectiveness of fertility awareness-based methods for pregnancy prevention: A systematic reviewexternal icon. Obstet Gynecol 2018;132:591-604.